November 2021
Bijenwas verwerking
15/11/21 17:10
Op deze pagina vindt je informatie over hoe je de bijenwas uit de stoom wassmelter kan zuiveren en uiteindelijk de was met je eigen gemaakte kunstraatpers tot kunstraat kan verwerken. Met deze ‘gesloten’ bijenwas circuit weet je dat je kunstraat schoon is van residuen van bestrijdingsmiddelen.
Betere kunstraat kan je aan je bijen niet geven!
Hieronder vind je informatie over het zuiveren van de was en het maken van je eigen kunstraatpers. De vereniging beschikt over een stoom wassmelter, die de leden gratis kunnen lenen.
Betere kunstraat kan je aan je bijen niet geven!
Hieronder vind je informatie over het zuiveren van de was en het maken van je eigen kunstraatpers. De vereniging beschikt over een stoom wassmelter, die de leden gratis kunnen lenen.
Bijenwas zuiveren
14/11/21 20:01
Als we de oude raten/ramen hebben omgesmolten in de wassmelter dan houden we bijenwas over met veel onzuiverheden erin zoals stuifmeel, stukjes bij of iets dergelijks.
Deze brokken was moeten we nog zuiveren.
Hoe gaan we te werk:
Nadat de raten/ramen zijn gesmolten in de stoomwassmelter, dit kan ook een zonnewassmelter zijn, heb je in de opvange emmer een blok was met daaronder vuil water. In de stoomwassmelter ligt op de zeef of soms nog in de ramen zwarte ‘raat’, dit is afval dat bestaat uit poppenhuidjes van de vervellingen van larf tot pop in de broedcellen. Het ziet eruit als zwarte raat, maar als je goed kijkt zie je dat de was ertussen uit gesmolten is. De brokken was gaan we in een grote pan, gevuld met een laag regenwater, smelten. We gebruiken regenwater omdat regenwater geen kalk bevat. Kalk vermindert de kwaliteit van de bijenwas. Gebruik hiervoor een emaille of een rvs pan. Zink, ijzer of aluminum pannen geven verkleuring aan was. De was kan zelfs groen worden. Let op dat de was niet gaat koken, dit is brandgevaarlijk en slecht voor de was.
Als de was in het regenwater gesmolten is dan scheppen we de was door een vergiet met daarin een stuk vitrage als zeef. De zeef/vergiet staat op een emmertje. Nu is het van belang dat de was zeer langzaam stolt, hierdoor kunnen de onzuiverheden beter naar beneden zakken. Hoe langer het duurt dat het stolt, des de zuiverder de was. Dit kan je doen door de emmer in een tempex-doos of in een oude koelbox te zetten die je vooraf gevuld hebt met heet water.
Na 16 tot 24 uur stort je de wasblok uit de emmer. Krab de onderkant, waar al het vuil zit, met een beitel schoon. Als je te lang wacht dan is de was te hard en krabt het moeilijk schoon. De was is nu redelijk schoon. Maar als je er kaarsen van wilt maken dan zit er toch nog te veel onzuiverheden in waardoor de lont verstopt en de kaars slecht brand.
We smelten nogmaals de was in een laag regenwater. Ditmaal scheppen we de was door een pantykous die je over een lege pak melk of frisdrank hebt gespannen (wel even de bovenkant van het pak afknippen). De pantykous is een hele fijne zeef die de laatste onzuiverheden eruit zeeft. Eventueel kan je de kous ‘uitwringen’ met een knijptang.
Ook deze pakken gesmolten was gaan in de koelbox, gevuld met een laagje heet water. Na 16 tot 24 uur kan je de verpakking van de wasblok scheuren en de onderkant nogmaals schoon krabben met de beitel. Je hebt nu mooie compacte blokken was. Was kan je wel jaren bewaren maar beter kan je je eigen kunstraat van persen.
Hoe? Kijk op de presentatie: eigen gemaakte kunstraatpers.
Hoe gaan we te werk:
Nadat de raten/ramen zijn gesmolten in de stoomwassmelter, dit kan ook een zonnewassmelter zijn, heb je in de opvange emmer een blok was met daaronder vuil water. In de stoomwassmelter ligt op de zeef of soms nog in de ramen zwarte ‘raat’, dit is afval dat bestaat uit poppenhuidjes van de vervellingen van larf tot pop in de broedcellen. Het ziet eruit als zwarte raat, maar als je goed kijkt zie je dat de was ertussen uit gesmolten is. De brokken was gaan we in een grote pan, gevuld met een laag regenwater, smelten. We gebruiken regenwater omdat regenwater geen kalk bevat. Kalk vermindert de kwaliteit van de bijenwas. Gebruik hiervoor een emaille of een rvs pan. Zink, ijzer of aluminum pannen geven verkleuring aan was. De was kan zelfs groen worden. Let op dat de was niet gaat koken, dit is brandgevaarlijk en slecht voor de was.
Als de was in het regenwater gesmolten is dan scheppen we de was door een vergiet met daarin een stuk vitrage als zeef. De zeef/vergiet staat op een emmertje. Nu is het van belang dat de was zeer langzaam stolt, hierdoor kunnen de onzuiverheden beter naar beneden zakken. Hoe langer het duurt dat het stolt, des de zuiverder de was. Dit kan je doen door de emmer in een tempex-doos of in een oude koelbox te zetten die je vooraf gevuld hebt met heet water.
Na 16 tot 24 uur stort je de wasblok uit de emmer. Krab de onderkant, waar al het vuil zit, met een beitel schoon. Als je te lang wacht dan is de was te hard en krabt het moeilijk schoon. De was is nu redelijk schoon. Maar als je er kaarsen van wilt maken dan zit er toch nog te veel onzuiverheden in waardoor de lont verstopt en de kaars slecht brand.
We smelten nogmaals de was in een laag regenwater. Ditmaal scheppen we de was door een pantykous die je over een lege pak melk of frisdrank hebt gespannen (wel even de bovenkant van het pak afknippen). De pantykous is een hele fijne zeef die de laatste onzuiverheden eruit zeeft. Eventueel kan je de kous ‘uitwringen’ met een knijptang.
Ook deze pakken gesmolten was gaan in de koelbox, gevuld met een laagje heet water. Na 16 tot 24 uur kan je de verpakking van de wasblok scheuren en de onderkant nogmaals schoon krabben met de beitel. Je hebt nu mooie compacte blokken was. Was kan je wel jaren bewaren maar beter kan je je eigen kunstraat van persen.
Hoe? Kijk op de presentatie: eigen gemaakte kunstraatpers.
Handleiding bijenwas smelter
09/11/21 20:53
Gebruiksaanwijzing wassmelter
De wassmelter is opgebouwd uit:
Handelingen:
Let op: het stoomapparaat mag niet droog koken!!!
De wassmelter schoonmaken.
Enkele tips voor wasverwerking.
De wassmelter is eigendom van Bijenteelt vereniging Beemster en omstreken. Leden van de vereniging mogen de wassmelter ten alle tijden lenen en gebruiken. Wil je gebruik maken van de wassmelter, neem dan contact op met onze secretaris:
Marianne Eekhof
Telefoonnummer: 06 3719 3110
Mail: marianne-eekhof@hotmail.nl
TERUG
De wassmelter is opgebouwd uit:
- Statief, hier komt de smelter op te staan.
- Wassmelter, hierin komt de bodem met daarop de gaatjes mand en daarop weer de deksel.
- Stoomapparaat.
Handelingen:
- De wassmelter (gaatjes mand) vullen met uitgebouwde ramen met was. Er kunnen ongeveer 32 broedramen in (twee lagen).
- Stoomapparaat vullen met koud of warm leidingwater, let op het vulniveau op het apparaat, (maximaal 3 liter).
- Tijdens het vullen is de stekker uit het stopcontact.
- Sluit het stoomapparaat aan op de wassmelter, zie foto en zet een emmer met een klein laagje water onder de uitloop.
- Zet het stoomapparaat aan door de stekker in de stopcontact te steken.
- Het duurt zo’n 10 tot 15 min. voordat het apparaat op temperatuur is.
- Daarna duurt het ruim een half uur voordat er water met was in de emmer loopt.
- Na 50 minuten (kookwekker zetten!!!) het stoomapparaat weer bij vullen.
Let op: het stoomapparaat mag niet droog koken!!!
- Haal eerst de stekker uit het stopcontact, wacht twee minuten alvorens het stoomapparaat te vullen.
- Bij een volledig gevulde wassmelter het stoomapparaat twee keer vullen, dan is alle was eruit gesmolten.
- Wat overblijft zijn donkere popvliesjes, dit kan je het beste van de ramen afkrabben als de ramen nog warm zijn. (zie foto)
De wassmelter schoonmaken.
- Schep met de plastic spatel de zwarte troep er uit.
- Daarna kan je met een plamuurmes de gaatjes mand schoon krabben, zowel de binnen als de buitenkant. Dit gaat ook goed als alles al is afgekoeld.
- Schraap de bodem schoon met de plastic spatel.
- Spoel alles schoon met koud water (tuinslang).
- Zet alles een nachtje op zijn kop zodat al het water eruit kan lopen.
- Zet de smelter weer in elkaar.
Enkele tips voor wasverwerking.
- Eventueel tegen afkoeling van de wassmelter kan je een deken over de wassmelter plaatsen.
- Door de hitte van de wassmelter zijn de meeste ziekte kiemen op de houten ramen en in de was gedood, behalve die van Amerikaans vuilbroed (AVB), deze is bestand tegen hitte.
- Smelt geen overvolle ramen met stuifmeel, dit maakt de was alleen maar donkerder. Een kleine hoeveelheid stuifmeel in de raten is niet erg.
- Ramen met oud wintervoer kan je gewoon omsmelten. Suikerwater mengt zich met water uit het stoomapparaat.
- Het wasblok uit de stoomsmelter moet nu nog worden gezuiverd.
- Smelt hiervoor het wasblok in regenwater en in een emaille of rvs pan. Gebruik regenwater omdat hier geen kalk in zit. Kalk gaat een verbinding aan met een van de bestanddelen van was en dat gaat ten koste van de kwaliteit van de was. Gebruik geen aluminium, ijzer of zinken pan, dit geeft verkleuring aan was.
- Als de was gesmolten is (let op niet koken!) via een zeef overscheppen in een ander pan of emmer met een laagje heet water zodat de was niet gelijk stolt. Gebruik hiervoor een keukenzeef met daarin een stuk fijne vitrage. (zie foto)
- De gezeefde was langzaam laten afkoelen zodat alle onzuiverheden naar de bodem zakt.
- Hoe langer de afkoeling duurt des te schoner is de was wordt. Tip, plaats de emmer in een tempex bak of in een koelbox.
- Als de was gestold is, deze aan de onderkant schoon krabben met bijv. de kastbeitel of plamuurmes.
Wacht niet te lang want dan wordt de was te hard en krabt het moeilijk.
- Smelt hierna nog een keer de was in regenwater en giet deze dan in lege afgeknipte pakken melk en/of frisdrank. Ook deze laat je weer langzaam afkoelen en krab je weer schoon.
- Nu heb je handige maat wasblokken om verder mee te werken.
- Als je kaarsen wilt gieten dan is het raadzaam om de was nog door een pantykous te zeven zodat de was nog schoner is en de kaars beter brandt. Voor het maken van eigen kunstraat hoeft dit niet.
- Zegeltjes-was smelt je apart, dit is hele zuivere was waar je zalfjes en crèmes van kan maken.
- Het afval, de zwarte huidvliesjes, is goed voor de compostbak, maar dan wel even onderscheppen i.v.m. met rond vliegende bijen.
De wassmelter is eigendom van Bijenteelt vereniging Beemster en omstreken. Leden van de vereniging mogen de wassmelter ten alle tijden lenen en gebruiken. Wil je gebruik maken van de wassmelter, neem dan contact op met onze secretaris:
Marianne Eekhof
Telefoonnummer: 06 3719 3110
Mail: marianne-eekhof@hotmail.nl
TERUG
Zelf een kunstraatpers maken
09/11/21 20:52
Kunstraatpers zelf maken.
1. Om te beginnen heb je nodig:
2. Siliconen kan je bestellen bij Silicones and More uit Geleen.
Telefoonnummer 046-4106260
De verhouding is 1 kg op 20 gram en er zit een duidelijke beschrijving bij.
3. Snij de kunstraat precies op maat van de mal.
De kunstraat moet gaaf zijn want hiervan maak je een siliconen afdruk.
4. De onderkant van de houten bekisting beplak je met dubbelzijdig tape.
5. Houten mal op de gladde plaat vast drukken en de opmaat gesneden kunstraat erin leggen.
6. We gaan nu één kant van de siliconen mal gieten.
Hiervoor gebruik je 600 gram A maar je moet het ook met 500 gram redden. Siliconen voor de eerste laag afwegen en goed mengen. Volg de bijgeleverde beschrijving.
7. De gemengde siliconen vanuit een hoek gieten.
Zo worden de luchtbellen weg geduwd, het is net yoghurt. Een beetje schuin houden zodat het goed alle hoeken vult. Daarna nog even “stampen” om de eventuele luchtbellen te verwijderen. Zorg dat alles waterpas staat. Nu vierentwintig uur laten uitharden.
8. De volgende dag de siliconen mal en kunstraat uit de houten mal drukken en de eventuele onder gekropen siliconen weg snijden. Nu ga je de andere kant maken. De houten mal opnieuw beplakken met dubbelzijdig tape en de siliconen mal met kunstraat omgekeerd in de houten mal leggen. Stap 6 en 7 herhalen.
9. Je heb nu de siliconen mal met daartussen kunstraat.
Dit laat je nog een dag of twee extra laten uitharden met houtjes er onder.
10. Twee platen hout op maat van de mal.
In het geval van het voorbeeld: Hechthout van 18 cm met de maat 37 X 26 cm
Hierin boor je diverse gaten van 3 mm en een halve cm diep. Vervolgens om en om schuin weg boren, dus een naar voren en een naar achteren. Dit heb is voor een betere hechting van de lijm. Hierop komen de siliconen mallen.
11. Oneffen heden langs de randen van de siliconen mal weg knippen gaat vaak beter dan snijden.
12. Nu ga je de siliconen mat op de platen lijmen.
Daarvoor heb je nodig:
13. Eén houten plaat insmeren met siliconen primer, de kant met de gaatjes.
Ook daar de beschrijving van volgen, i.v.m. het intrekken.
14. De houten plaat insmeren met de siliconenkit en gelijkmatig verdelen.
15. Iets gewicht op de pers en één á twee dagen laten rusten.
16. Nu eerst de scharnieren bevestigen, zodat de mal goed op elkaar blijft.
Daarna handvat erop vast maken.
17. De pers in de oven plaatsen om de was ertussen uit te smelten.
Oven instellen op 80 graden en minimaal 1,5 uur in de oven laten staan. Als de pers nog warm is, de pers open trekken en de was verwijderen, eventueel met een compressor en een borsteltje. Wees voorzichtig! Elke schade die je maakt komt in al je geperste wasplaten terug!
18. De hoeklijnen aan de zijkanten bevestigen.
En de haken aan de achterkant bevestigen i.v.m. het doorklappen van de deksel. Je pers is nu klaar voor gebruik!
19. De pers gaan gebruiken.
20. Deze pers is niet water gekoeld.
Om toch wat snelheid in het persen te krijgen kan je een houten bak onder de pers maken, bekleed met piepschuim en gevuld met koelelementen. Boven op de pers leg je dan ook een koelelement. Tijdens het opmaat snijden leg je die koelelement op de open mal om de siliconen af te koelen.
Op het internet dan vindt je ook informatie over hoe je een eigen gemaakte watergekoelde kunstraat pers.
(Op het forum van NVB-site)
Deze handleiding is geschreven door onze secretaris Marianne Eekhof. Mocht je vragen hebben, neem dan gerust contact met haar op via:
Telefoonnummer: 06 3719 3110
Mail: marianne-eekhof@hotmail.nl
TERUG
1. Om te beginnen heb je nodig:
- Een mal (omkisting) van (glad) hout en een gladde ondergrond Betonplex.
- Mooie, gegoten kunstraat, gebruik een dedant formaat want deze pers is 37 bij 26 cm. Je pers moet altijd wat groter zijn dan de maat die je nodig hebt. Uit deze pers kan je ook twee honingramen snijden.
- Twee componenten giet siliconen.
2. Siliconen kan je bestellen bij Silicones and More uit Geleen.
Telefoonnummer 046-4106260
- 1 kg siliconen C-20 A (17 euro) 50 gram siliconen C-20 B (4 euro)
De verhouding is 1 kg op 20 gram en er zit een duidelijke beschrijving bij.
3. Snij de kunstraat precies op maat van de mal.
De kunstraat moet gaaf zijn want hiervan maak je een siliconen afdruk.
4. De onderkant van de houten bekisting beplak je met dubbelzijdig tape.
5. Houten mal op de gladde plaat vast drukken en de opmaat gesneden kunstraat erin leggen.
6. We gaan nu één kant van de siliconen mal gieten.
Hiervoor gebruik je 600 gram A maar je moet het ook met 500 gram redden. Siliconen voor de eerste laag afwegen en goed mengen. Volg de bijgeleverde beschrijving.
7. De gemengde siliconen vanuit een hoek gieten.
Zo worden de luchtbellen weg geduwd, het is net yoghurt. Een beetje schuin houden zodat het goed alle hoeken vult. Daarna nog even “stampen” om de eventuele luchtbellen te verwijderen. Zorg dat alles waterpas staat. Nu vierentwintig uur laten uitharden.
8. De volgende dag de siliconen mal en kunstraat uit de houten mal drukken en de eventuele onder gekropen siliconen weg snijden. Nu ga je de andere kant maken. De houten mal opnieuw beplakken met dubbelzijdig tape en de siliconen mal met kunstraat omgekeerd in de houten mal leggen. Stap 6 en 7 herhalen.
9. Je heb nu de siliconen mal met daartussen kunstraat.
Dit laat je nog een dag of twee extra laten uitharden met houtjes er onder.
10. Twee platen hout op maat van de mal.
In het geval van het voorbeeld: Hechthout van 18 cm met de maat 37 X 26 cm
Hierin boor je diverse gaten van 3 mm en een halve cm diep. Vervolgens om en om schuin weg boren, dus een naar voren en een naar achteren. Dit heb is voor een betere hechting van de lijm. Hierop komen de siliconen mallen.
11. Oneffen heden langs de randen van de siliconen mal weg knippen gaat vaak beter dan snijden.
12. Nu ga je de siliconen mat op de platen lijmen.
Daarvoor heb je nodig:
- Siliconen primer van Bison.
- Siliconen kit sanitair (wit) van Bison.
13. Eén houten plaat insmeren met siliconen primer, de kant met de gaatjes.
Ook daar de beschrijving van volgen, i.v.m. het intrekken.
14. De houten plaat insmeren met de siliconenkit en gelijkmatig verdelen.
- De Siliconen mal erop drukken.
- De tweede houten plaat insmeren met de primer, even wachten en dan weer de siliconenkit uitsmeren.
15. Iets gewicht op de pers en één á twee dagen laten rusten.
16. Nu eerst de scharnieren bevestigen, zodat de mal goed op elkaar blijft.
Daarna handvat erop vast maken.
17. De pers in de oven plaatsen om de was ertussen uit te smelten.
Oven instellen op 80 graden en minimaal 1,5 uur in de oven laten staan. Als de pers nog warm is, de pers open trekken en de was verwijderen, eventueel met een compressor en een borsteltje. Wees voorzichtig! Elke schade die je maakt komt in al je geperste wasplaten terug!
18. De hoeklijnen aan de zijkanten bevestigen.
En de haken aan de achterkant bevestigen i.v.m. het doorklappen van de deksel. Je pers is nu klaar voor gebruik!
19. De pers gaan gebruiken.
- Plaatst de pers boven op een bak met een laagje (regen)water zetten.
- Je was verwarmen tot 75 graden en met een soeplepel de was verdelen over de pers. Pers dicht drukken en één minuut wachten.
- Pers openen (soms ook met compressor) en de wasplaat eruit blazen met de compressor. De nog warme plaat opmaat snijden met een mal en pizza snijder.
20. Deze pers is niet water gekoeld.
Om toch wat snelheid in het persen te krijgen kan je een houten bak onder de pers maken, bekleed met piepschuim en gevuld met koelelementen. Boven op de pers leg je dan ook een koelelement. Tijdens het opmaat snijden leg je die koelelement op de open mal om de siliconen af te koelen.
Op het internet dan vindt je ook informatie over hoe je een eigen gemaakte watergekoelde kunstraat pers.
(Op het forum van NVB-site)
Deze handleiding is geschreven door onze secretaris Marianne Eekhof. Mocht je vragen hebben, neem dan gerust contact met haar op via:
Telefoonnummer: 06 3719 3110
Mail: marianne-eekhof@hotmail.nl
TERUG